Illegale arbeid: sneller een probleem dan je denkt

Veel ondernemers hebben er dagelijks mee te maken: je werkt met personeel in loondienst, zzp’ers of ingehuurde arbeidskrachten via een uitzendbureau of detacheerder. Meestal gaat dat goed. Totdat de Arbeidsinspectie langskomt en om identiteitsbewijzen vraagt.

En dan blijkt: je hebt van een aantal arbeidskrachten geen identiteit geverifieerd of geen kopie-ID in het dossier. Of erger nog: je weet eigenlijk niet zeker of ze wel in Nederland mogen werken.

Werknemer in dienst vs. Ingehuurde arbeidskracht

Bij werknemers in loondienst is de identiteit meestal wel vastgesteld. Maar bij ingehuurde arbeidskrachten gaat het vaak mis. Veel bedrijven gaan ervan uit dat de opdrachtnemer of leverancier dit heeft geregeld. Bijvoorbeeld:

• de HRM-adviseur via een extern bureau,
• de ICT’ers die de netwerken beheren,
• de schoonmakers op jouw kantoor.

Toch ben jij als opdrachtgever wettelijk verantwoordelijk voor de identificatieplicht. Ook als je geen directe arbeidsovereenkomst hebt met deze mensen.

Illegale tewerkstelling: geen bewijs = geen recht op arbeid

De wet stelt het helder: jij bent als werkgever én opdrachtgever verplicht om:

• vóór de eerste werkdag de identiteit van iedere arbeidskracht te controleren en vast te leggen;
• een kopie van een geldig ID én eventueel een verblijfs- en werkvergunning in de administratie te bewaren, als de arbeidskracht van buiten de EER komt.

Doe je dat niet, dan riskeer je een boete voor illegale tewerkstelling. Zelfs als de persoon in kwestie wél EU-burger blijkt te zijn. Want: kun je het niet bewijzen, dan telt het niet.

Dit geldt voor álle arbeidskrachten die werkzaamheden verrichten binnen jouw onderneming.

Wie is ‘werkgever’? De Wet arbeid vreemdelingen is streng

Veel ondernemers denken dat de regels alleen gelden voor hun eigen personeel. Maar dat klopt niet. De Wet arbeid vreemdelingen hanteert een veel bredere definitie van ‘werkgever’.

Ook als jij een zelfstandig bedrijf inhuurt – bijvoorbeeld een schoonmaakbedrijf of bouwonderaannemer – kun jij als ‘werkgever’ worden gezien. En dus verantwoordelijk worden gehouden voor illegale arbeid elders in de keten.

Werkzaamheden op jouw locatie = jouw controleplicht. Ook als je geen arbeidscontract hebt met de persoon zelf.

Boete van € 8.000 per illegaal tewerkgestelde werknemer

De standaardboete voor het laten werken van een persoon zonder vergunning of zonder geldige ID-controle is € 8.000 per werknemer (voor een BV). Die kan oplopen tot € 11.500 bij herhaling of als je niet meewerkt.

Heb je meerdere personen zonder correcte documenten? Dan loopt de boete snel op.

De boete kan omlaag als je:

• kunt aantonen dat het om een administratieve fout ging;
• direct meewerkt en maatregelen neemt;
• nog vóór het opleggen van de boete met bewijs komt;
• kunt aantonen dat het maar om een korte klus ging.

De Arbeidsinspectie beoordeelt de ernst van de overtreding en in hoeverre jij als ondernemer iets te verwijten valt.

Voorkom problemen: zo voldoe je aan de identificatieplicht

• EER-werknemers: verifieer de identiteit, noteer de kerngegevens, en bewaar ze in het personeelsdossier.
• Niet-EER-werknemers: kopieer het ID, de werkvergunning én verblijfsvergunning. Sla deze veilig op.
• Inhuur: leg in contracten met opdrachtnemers vast dat zij deze verplichtingen ook nakomen. Vraag regelmatig om bewijs (bijvoorbeeld een kopie van het personeelsdossier of verificatieformulier).

Gecontroleerd of onderzoek verwacht?

Ben je al gecontroleerd of verwacht je een bezoek van de Arbeidsinspectie? Wij helpen je bij:

• het onderbouwen van jouw standpunt,
• het verzamelen van bewijs, en
• het beperken van de boete of schade.

Schakel direct juridische hulp in zodra de Arbeidsinspectie zich meldt. Dat voorkomt misverstanden – en vaak ook hoge boetes.

Vragen?

Heeft u vragen over bovengenoemde verplichtingen en hoe boetes te voorkomen zijn? Onze gespecialiseerde arbeidsrecht advocaten staan u graag te woord. Neem contact op met een van onze advocaten via de mail, telefonisch of vul het contactformulier in voor een vrijblijvend eerste gesprek. Wij denken graag met u mee.