Prijsschok ervaren? Aandachtspunten bij een forse prijsstijging

Een ondernemer bindt zijn onderneming vaak via contracten tot leveringen tegen bepaalde prijzen en over langere perioden. Echter sinds de start van de coronapandemie lijkt een prijsschok aan de aanbodzijde van de economie weer terug van weggeweest. Zo werd bijvoorbeeld het Suezkanaal geblokkeerd, is er een groot tekort aan computerchips, is de prijs van aardgas vervijfvoudigd en hebben aannemers de kosten van bouwmaterialen snel zien stijgen. Daarom kan tijdens een aanbodzijde crisis het voorkomen dat eerder gesloten contracten niet langer rendabel zijn. Deze kunnen zelfs een onderneming de das om doen, omdat er met de onverwachte prijsschok geen rekening is gehouden. Het kan in een dergelijk geval noodzakelijk zijn om op korte termijn de prijzen flink te verhogen om minder te gaan leveren of zelfs contracten op te zeggen. In dit blog zal ik een aantal aandachtspunten aanreiken voor aanpak en heronderhandeling voor het geval u zich in deze vervelende situatie bevindt.

Waartoe verplichten de contracten?

Het vertrekpunt bij het aanpakken van een onverwachtse heftige kostenstijging is het inventariseren van de huidige contractuele verplichtingen van de onderneming. Daarbij moet kritisch worden gekeken naar waartoe de onderneming daadwerkelijk op basis van de overeenkomsten verplicht is.

Zo kan het voorkomen dat er klanten zijn waarmee een raamwerkovereenkomst is gesloten, maar waarbij de onderneming zich niet heeft verbonden tot een bepaald minimumniveau aan orders te accepteren. Aan die klanten kan de onderneming in principe aangeven dat er de komende tijd niet zal kunnen worden geleverd onder de overeenkomst, of enkel tegen verhoogde prijzen.

Contractenadministratie

Naast het beoordelen van de verplichting zelf biedt het nauwkeurig bekijken en inventariseren van de verschillende contracten en eventuele toepasselijke algemene voorwaarden nog meer belangrijke mogelijkheden. In sommige overeenkomsten is een prijswijzigingsbepaling opgenomen, dan kan die een uitkomst bieden.

Veel contracten bevatten daarnaast verregaande beperkingen van de aansprakelijkheid (exoneratiebedingen). En vaak is ook voorzienbaar dat het stoppen van het leveren aan bepaalde klanten meer schade zal veroorzaken dan anderen. In tegenstelling tot de contracten van voornoemde typen zijn er andere contracten die zeer strenge boetebepalingen bevatten.

Triage

Soms is het niet mogelijk om alle contracten te blijven nakomen. Een tekortkoming in de nakoming is dan onvermijdelijk, een schadevergoedingsaansprakelijkheid ligt dan op de loer. Zorgvuldig nadenken over welke contracten worden gestopt is belangrijk.

Wanneer u als ondernemer wordt geconfronteerd met een heftige kostentoename is het daarom zaak om uw contracten goed geïnventariseerd te hebben. Zo kunt u ‘contractuele triage’ toepassen. De strengere contracten, waarbij uw tekortkoming meer schade veroorzaken zal, blijft u nakomen terwijl andere klanten waarbij u beter beschermd bent laat weten dat u niet kunt leveren, althans enkel tegen gewijzigde voorwaarden.

Onvoorziene omstandigheden

Er is voor extreme situaties ook een wettelijke optie in artikel 6:258 van het Burgerlijk Wetboek. Dit artikel wordt echter door rechters met grote terughoudendheid toegepast. Alleen als de onvoorziene omstandigheid (de kostenstijging of beleveringsproblemen) zo ernstig is dat de wederpartij niet in redelijkheid kan verwachten dat er wordt nagekomen kan de rechter op deze basis iets betekenen.

Hoofdregel blijft afspraak is afspraak. Omdat als er een schok is er snel moet worden gehandeld kan er doorgaans niet (blind) op de werking van deze wettelijke bescherming worden vertrouwd. Dacht u dat u op dit artikel kon leunen, maar vindt de rechter dat niet terecht dan pleegde u waarschijnlijk  wanprestatie en bent u ‘gewoon’ aansprakelijk voor de schade die daaruit volgde, met inbegrip van contractuele boeten.

Bel ons!

In dit blog heb ik enkele handvatten geboden voor het aanpakken van de situatie. Dit blog biedt slechts een begin, er zijn meerdere uitzonderingen voor verschillende sectoren. Ook maakt het een verschil aan wie u levert en of u internationaal handelt.

Bent u geconfronteerd met een aanbodschok of zijn leveringen aan u opgeschort en bent u het er niet mee eens? Bel ons dan meteen en een van onze deskundige advocaten denkt graag met u mee!