Overeenkomst van opdracht

Steeds vaker wordt werk verricht door zelfstandigen zonder personeel. De zogenaamde zzp-er. Deze mensen zijn flexibel in te zetten in tijden van krapte en zitten niet vast aan een arbeidsovereenkomst. Dit kan voor zowel de organisatie als de zzp-er enorme voordelen hebben. De organisatie kan tijdelijk extra werk verzetten, kan specialistische afgebakende opdrachten laten uitvoeren en de samenwerking kan zonder moeilijke toestanden worden stopgezet. De zelfstandige aan de andere kant heeft veel vrijheid en verdient vaak een hoger uurtarief dan in loondienst. Deze samenwerking wordt vormgegeven door middel van een overeenkomst van opdracht tussen opdrachtgever (het bedrijf) en de opdrachtnemer (de zelfstandige).

Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen een overeenkomst van opdracht en een arbeidsovereenkomst?

Het meest kenmerkende verschil met een arbeidsovereenkomst is dat een opdrachtnemer niet ‘in dienst van’ zijn opdrachtgever is. Dat wil zeggen dat er geen gezagsverhouding is. Hoewel beide contractvormen betrekking hebben op het verrichten van werkzaamheden, zijn er fundamentele verschillen:

Gezagsverhouding: Bij een arbeidsovereenkomst is sprake van een gezagsverhouding; de werkgever bepaalt hoe en wanneer het werk wordt uitgevoerd. Bij een overeenkomst van opdracht heeft de opdrachtnemer vrijheid in de uitvoering van het werk. De opdrachtnemer moet vrij zijn de opdracht naar eigen inzicht en verantwoordelijkheid uit te voeren en staat niet onder gezag van een leidinggevende.
Persoonlijke arbeid: Een werknemer verricht het werk persoonlijk. Een opdrachtnemer kan het werk, mits overeengekomen, door een ander laten uitvoeren. Hij mag dus ook afspreken dat hij zich laat vervangen door iemand anders.
Loonbetaling: Werknemers ontvangen loon, inclusief vakantiegeld en doorbetaling bij ziekte. Opdrachtnemers sturen facturen voor de verrichte werkzaamheden en hebben geen recht op doorbetaling bij ziekte of vakantiegeld.

De opdrachtnemer heeft vaak meerdere opdrachtgevers en hij zorgt voor zijn eigen gereedschap en instrumenten om zijn werk te verrichten. Hij draagt ook zelf het risico voor werkloosheid en arbeidsongeschiktheid en draagt zelf loonbelasting en sociale premies af. Een zelfstandige geniet in tegenstelling tot een werknemer geen ontslagbescherming.

Het is van belang om de juiste contractvorm te kiezen, aangezien dit juridische en fiscale gevolgen heeft.

Verplichtingen van opdrachtgever en opdrachtnemer

Is er sprake van een overeenkomst van opdracht? Dan hebben beide partijen na het ondertekenen van de overeenkomst verschillende verplichtingen. De opdrachtgever is onder meer verplicht een redelijke vergoeding te betalen voor de werkzaamheden van de opdrachtnemer. De opdrachtnemer zegt op zijn beurt toe de werkzaamheden goed en gedegen uit te voeren. Los daarvan hebben beide partijen de verplichting zich goed te informeren over het onderscheid tussen een arbeidsovereenkomst en een overeenkomst van opdracht. De Belastingdienst kan per 1 januari 2025 weer handhaven op schijnzelfstandigheid en met terugwerkende kracht gemiste loonheffingen vorderen bij partijen of boetes opleggen.

Welke regels gelden bij het opzeggen van een overeenkomst van opdracht door een opdrachtgever?

Volgens artikel 7:408 lid 1 BW kan een opdrachtgever een overeenkomst van opdracht te allen tijde opzeggen, zelfs als de overeenkomst voor bepaalde tijd is aangegaan. De opzegging moet wel conform de afspraken zijn die onderling zijn gemaakt. Afgesproken opzegtermijnen of andere opzegvoorwaarden moeten worden gerespecteerd. Wordt er onregelmatig opgezegd, dan kan de opzeggende partij gehouden zijn om schadevergoeding te betalen. Tenzij de opdrachtgever een particulier is.

De opdrachtnemer kan niet zomaar het werk neerleggen. Tenzij dat zo is afgesproken. Als een van de partijen hun verplichtingen niet nakomt, is er sprake van wanprestatie en kan de overeenkomst met een aangetekende brief worden ontbonden waarin de andere partij in gebreke wordt gesteld.

Het is raadzaam om in de overeenkomst duidelijke afspraken te maken over de voorwaarden voor opzegging, om misverstanden en mogelijke geschillen te voorkomen.

Wat zijn de gevolgen van een onregelmatige opzegging van een overeenkomst van opdracht?

Een onregelmatige opzegging, bijvoorbeeld zonder inachtneming van een overeengekomen opzegtermijn, kan leiden tot schadeplichtigheid. De benadeelde partij kan dan aanspraak maken op een schadevergoeding, die kan bestaan uit misgelopen inkomsten of gemaakte kosten.

Om dergelijke situaties te voorkomen, is het belangrijk om in de overeenkomst duidelijke bepalingen op te nemen over opzegging en eventuele boetebedingen bij niet-naleving van de afspraken.

Waarom is het belangrijk om een overeenkomst van opdracht juridisch te laten toetsen?

Een juridisch getoetste overeenkomst van opdracht helpt om:

Duidelijkheid te scheppen: Heldere afspraken over werkzaamheden, vergoedingen en opzegging voorkomen misverstanden.
Risico’s te beperken: Een goed opgestelde overeenkomst kan geschillen en aansprakelijkstellingen voorkomen.

Het is daarom aan te raden om een overeenkomst van opdracht door een jurist te laten beoordelen voordat deze wordt ondertekend.
Fruytier Lawyers in Business kan u adviseren over de juiste vorm van samenwerking. Wilt een overeenkomst van opdracht op laten stellen, of twijfelt u of u een arbeidsovereenkomst of overeenkomst van opdracht moet aanbieden? Neem dan contact op met een van onze specialisten.