Licentie contracten

Soorten licentie contracten

Licentie contracten vallen voor een deel onder IE-overeenkomsten en een deel onder ICT-overeenkomsten (bijv. licentie op uw maatwerk software zoals een ‘app’). Licentie contracten zijn er in allerlei vormen. Denk aan productielicenties of verkooplicenties naast distributie- en agentuur overeenkomsten. Maar ook franchise overeenkomsten zijn deels licentie overeenkomsten op de merk-, handels- en domeinnaam (denk aan ketens als Etos, Blokker, McDonalds). Franchise contracten kennen vaak ook afspraken over andere bedrijfsmatige aspecten zoals de inkoop van goederen, het uiterlijk van de verkooppunten, collectieve ICT aanschaf, opleiding, marketing enz.

Vormen van royalty’s

De vorm van de royalty afspraken variëren. Te denken valt aan oplopende of aflopende royalty’s afgeleid van een vast bedrag (fixed fee) of de gerealiseerde prijs, een vast percentage van een product of netto winst (mits goed gedefinieerd) maar ook aan een vast bedrag ineens (afkoop als ‘lump sum’).

Wat wordt er bedoeld met royalty’s?

Een ‘royalty’ betekent ‘arbeidsloos inkomen’, want koningen – royalty’s – werkten (vroeger) niet. In het zakelijk kader van een licentiecontract betekent dit meestal dat de licentiegever, bijvoorbeeld de ontwikkelaar van een product of houder van een merk, een vergoeding krijgt van de licentienemer die dat product of merk commercieel benut. Die vergoeding kan op verschillende manieren worden ingericht: een vast bedrag per verkocht product, een percentage van de omzet, een jaarlijkse minimum fee of zelfs een eenmalige afkoopsom (de zogenoemde “lump sum”). Let op: royalty-afspraken lijken soms simpel, maar ze kunnen in de uitvoering tot flinke discussies leiden, ook door internationaal recht en fiscaal recht.  Daarom is het cruciaal om dit juridisch goed en concreet vast te leggen in het licentiecontract.

Wat is het verschil tussen een licentie en een gebruikersovereenkomst?

Hoewel de termen ‘licentie’ en ‘gebruikersovereenkomst’ vaak door elkaar worden gebruikt, zit er juridisch wél degelijk verschil tussen. Een licentie is in de kern een toestemming van de rechthebbende aan een ander om een intellectueel eigendomsrecht te gebruiken. Denk aan het recht om software te installeren, een merk te voeren of een technologie toe te passen. De licentie regelt wat er precies mag, tegen welke voorwaarden, en vaak ook waar, hoe lang en of dat recht exclusief is.

Een gebruikersovereenkomst gaat vaak ‘breder’: die legt vast hoe een product of dienst mag worden gebruikt – niet per se op basis van een IE-recht. Denk aan afspraken over het aanmaken van accounts, gebruiksregels, aansprakelijkheid, datagebruik of beëindiging van toegang. Bij veel SaaS-diensten (software as a service) komt dit samen: de gebruiker krijgt via een licentie toegang tot de software, maar de voorwaarden van het gebruik staan in een gebruikersovereenkomst. In geval van SaaS – software-as-a service – kan een  gebruikersovereenkomst juist betekenen dat enkel zolang er betaald wordt, er ‘toegang’ bestaat tot een online aangeboden applicatie, terwijl als de betaling stopt er geen aanspraak hoeft te zijn op de software als applicatie om bijv. een back-up of API (application interface) te maken.

In de praktijk overlappen beide vaak, maar het verschil is belangrijk bij geschillen. Ons advies: laat beide documenten op elkaar aansluiten – liefst op maat – om juridische hiaten en interpretatieproblemen te voorkomen. Wilt u weten of uw huidige afspraken juridisch sluitend zijn? Wij helpen u graag.

Belangrijk om afspraken goed vast te leggen in licentie contracten

Licenties krijgt u ook als u bijvoorbeeld software of updates ervan bedrijfsmatig geïnstalleerd krijgt of ‘download’. Bij het onderhandelen over licenties dienen we eerst de fase waarin u zich verkeert te verkennen. Is de financiële paragraaf al vastgezet en ‘rest er slechts’ een contract? Dan is het toch zaak kritisch te blijven.

Want u kunt geld verliezen door slecht te contracteren. Dit kan over van alles gaan: de exclusiviteit, de registratie van licenties, de overgang naar een andere onderneming, de wijze van betalen, de territoria, marketingkosten, aansprakelijkheid, garanties, de duur, de opzegbaarheid, verpanding van voorraden gelicentieerde goederen, enz.

De presentatie is vaak simpel: “het is de standaard licentie”, hoort men wel. Gebruik maken van een gespecialiseerd advocaat met proceservaring is een aanwinst bij onderhandelingen. Dit kan zowel in de vorm van advies op de achtergrond als aan tafel met de wederpartij. Dit kost wel geld maar u zult zien dat de risico’s dan wel ‘boven tafel’ komen en zich terug verdienen. Helderheid, daar gaat het in de praktijk om. Korte en simpele contracten lijken aantrekkelijk. Laat toch de leemtes en open einden opsporen. Contractsvrijheid is een groot goed, maar die vrijheid is natuurlijk niet onbeperkt. Tal van wetten of EU-verordeningen (mededingingsrecht), beperken die vrijheid binnen commerciële contracten zoals bij licenties.

Welke risico’s kunnen ontstaan bij het gebruik van standaard licentiecontracten?

Standaard licentiecontracten lijken op het eerste gezicht aantrekkelijk: snel beschikbaar, laagdrempelig en vaak goedkoop of zelfs gratis. Maar juist die eenvoud kan verraderlijk zijn. Het grootste risico is dat zo’n contract niet aansluit op uw specifieke situatie, branche of afspraken. Ook ontbreekt regelmatig een heldere regeling over wie wat moet bewijzen bij een geschil. Bovendien gelden voor bepaalde sectoren vaak dwingende regels en mededingingsrechtelijke beperkingen die een standaardcontract simpelweg niet afdekt. Het gevolg: juridische kwetsbaarheid, onduidelijkheid bij conflicten, en financiële risico’s. Wilt u zeker weten dat uw licentie uw belangen echt beschermt? Neem gerust contact met ons op.

Gespecialiseerd in IE, IT en ICT

De specialisten van Fruytier Lawyers in Business hebben veel ervaring met licenties en maken allerlei overeenkomsten op IE en IT terrein en ICT gerelateerde Europese aanbestedingen. Contracteren is zaken doen: goed begrijpen wat de doelen en eisen zijn; risico’s en randvoorwaarden in beeld brengen. Het is ook navigeren binnen ‘business models’. Contracteren ‘is’ ook onderhandelen.

Licenties opstellen is één ding, maar vooraf goed analyseren over wat er echt mag of moet gebeuren is iets anders. Contracteren is ‘modelleren’ en niet een ‘standaard’ uit de server ophalen. Waar zit het conflictpotentieel in de licentie? Dat kan per partij of type product verschillen. Ook het maken van bewijsafspraken – wie bewijst welk item – kan soms al veel uitmaken.

Inzicht, overzicht en ervaring kunnen u helpen; mail info@flib.nl of bel +31(0)20 52 101 30 voor meer informatie of een quick scan van uw (concept-)licentie.