CAO-recht

Vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers (vaak via vertegenwoordigers zoals vakbonden) kunnen bij CAO afspraken vastleggen over arbeidsvoorwaarden van werknemers die werkzaam zijn binnen een bepaalde bedrijfstak of bij een bepaalde werkgever. Daarmee is de CAO een aanvulling op de individuele arbeidsovereenkomst tussen de werkgever en de werknemer.

Algemeen verbindend

In een CAO kunnen dezelfde afspraken worden vastgelegd die ook in een arbeidsovereenkomst kunnen worden overeengekomen. Daarbij valt onder andere te denken aan een regeling voor arbeidsduur, beloning, lonen, vakantie, overwerk en ziekte. Op verzoek van de bij de CAO betrokken partijen kan een CAO algemeen verbindend worden verklaard. Dit heeft tot gevolg dat die CAO van toepassing wordt verklaard op de gehele bedrijfstak, ongeacht of de betrokken werkgevers (direct of indirect) bij de onderhandelingen betrokken waren.

Waarom zijn sommige Cao’s algemeen verbindend verklaard?

Sommige cao’s worden algemeen verbindend verklaard (AVV) om te zorgen voor een gelijk speelveld binnen een sector en om werknemers in vergelijkbare functies dezelfde arbeidsvoorwaarden te bieden, ook als hun werkgever geen partij is bij de cao. Dit gebeurt op verzoek van cao-partijen en wordt door de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid beoordeeld en bekrachtigd. Zodra een cao algemeen verbindend is verklaard, zijn alle werkgevers en werknemers in de betreffende sector verplicht de bepalingen daarvan na te leven. Voor ondernemers betekent dit dat zij niet alleen moeten controleren of er een cao van toepassing is, maar ook of die cao algemeen verbindend is verklaard—want ook dan geldt deze dwingend, zelfs als men geen lid is van een werkgeversorganisatie.

Wat gebeurt er als mijn CAO algemeen verbindend is verklaard, maar de afspraken worden niet nagekomen?

Als deze afspraken niet worden nageleefd, dan kan de werknemer aanspraak maken op naleving via de rechter, bijvoorbeeld voor het afdwingen van het juiste loon, werktijden of toeslagen. Ook vakbonden kunnen handhavend optreden en een nalevingsactie starten. Voor werkgevers betekent dit dat niet-naleving kan leiden tot loonvorderingen, boetes of reputatieschade. Het is dus van belang om periodiek te controleren of de cao van toepassing is én correct wordt toegepast binnen de organisatie.

Niet afwijken

Van een algemeen verbindend verklaarde CAO kunnen partijen in principe niet afwijken. Dat kan betekenen dat hetgeen bepaald is bij CAO voor gaat boven de arbeidsvoorwaarden zoals opgenomen in de individuele arbeidsovereenkomst. Als het een minimum CAO betreft, is afwijking ervan alleen ten gunste van de werknemer toegestaan. Over de vraag of uw onderneming of uw werknemers verplicht dan wel onverplicht gebonden zijn aan een (algemeen verbindend verklaarde) CAO of andere vragen over een CAO, kunt u contact met ons opnemen. De advocaten van Fruytier Lawyers in Business hebben veel ervaring met juridische vragen rondom CAO-recht.

Auteurs: Arbeidsrecht advocaten Judy Sliepen en Myrddin van Westendorp

Laatste Update: 13-05-2025